منظور از برکات در قرآن کریم چیست و از نظر عرفان به چه معنی می باشد ؟

مقدمه :

یکی از نکات مهم در امر دین ،برکت داشتن خود دین است که بعضی از انسانها از وجود این برکت الهی محروم شده اند و بعد از این برکت پیروی از  پیامبرص و کتاب قرآن  و در عصر حاضر وجود خود امام زمان عج ،یک برکت اعلی محسوب شده . بنابراین اگر یک انسان مومن ایمان به خدا و محبیت به اهل بیت ع داشته باشد یعنی او از تمام برکات آسمانی و زمینی برخوردار شده در این حالت از مزایای برزخ بهشتی و عاقبت بخیری و رسیدن به جوار رحمت الهی در روز م می تواند برخوردار باشد .وقتی شخصی میگوید من فقیر هستم و چیزی ندارم اگر به خدا و پیامبر و امامان معصوم ع اعتقاد و التزام و محبت داشته باشد این عین کفر است چون ملاک درجه افراد تقوای الهی آنان است نه ثروت ،شوکت،مقام و جاه و جلال بنابراین این شخص دارای تخت و تاجی است که هیچ قیمتی نمی توانید برای آن در نظر بگیرید .در زمانهای یکی از ائمه معصوم ع  یکی از ثروتمندان شیعه خراسانی که بسیار  مشهور بود  عازم سفر مدینه شد تا دیداری از فرزند رسول خدا ص داشته باشد وقتی به منزل ایشان رفت گفتند حضرت برای انجام نماز مستحبی به مسجد رفته اند لذا سراسیمه به مسجد رسید و دید هنوز ایشان مشغول به عبادت هستند بنابراین در بیرون مسجد در انتظار نشست و در این هنگام دید غلام حضرت مراقب اسب حضرت هستند لذا بطرف او رفته و گفت ای علام من حاضرم بیش از دو سوم مال خودم را که بسیار زیاد است و تو توان شمارش آن را نداری یعنی از ملک و املاک و تجارتخانه و.را تقدیم تو کنم بشرط آنکه از این به بعد من غلام حضرت باشم و الان هم افسار اسب را به من بسپار و از حضرت اذن بگیر و برو ،وقتی که غلام قبول کرد برای خداحافظی و اذن به نزد امام معصوم س رفتند و عرض کردند ماجرا اینگونه شد اجازه میفرمایید بنده بروم ،حضرت با این مضمون  فرمودند آری ،فقط مواظب  باش  در این معامله ضرر نکرده باشی تو غلامی مارا با متاع دنیا خریدی و ضرر کردی و آن تاجر فهمید که چه میخرد،در این هنگام غلام ناگهان دید عجب اشتباه کرده است و بلا فاصله معامله انجام شده  را بهم زد.

بعضی وقتها انسانها نمی داند برکت چیست و واقعا فرق بین برکات آسمانی و زمینی را درک نمیکنند همه اتفاقات خوب مطلق به عالم بالا و برکات آسمانی و فیوضات خاص الهی است که وقتی مثل باران می بارد بر سینه های اهل معرفت وارد میشود .اگر انسانی چشمش به این تکنولوژی ها و زرق و برق دنیا افتاد و دلش رفت بداند که او اهل زمین است و بس و در این پستی خواهد برد ،الان جنگ همه دنیا برای قدرت ،ثروت ،خودخواهی و منیت است ،فقط کسی که بتواند بشخیص فرق بین برکات را متوجه بشود برده است .
 

لذا اولیای الهی بینظیر و کم نظیر هستند و تعدادشان اندک و ارزوهایشان کوچک ولی دلهایشان وصل به عالم بالا.بنابراین هرکس اگر دنبال رشد معنوی است خلوص نیت ،تقوای الهی و دوری از مفسد های دنیا که اولش دروغ و ریا و آخرش حب و شهوت دنیا .

بنابراین بدبخت و بیچاره آن جماعتی که برکت را از حاکم یا جماعتی و یا شخصی طلب میکنند و خداوند آنها را ذلیل همان  حاکم ،جماعت و شخص قرار میدهند شاید بهره دنیایی ببرند که انهم برکت الهی نیست الوده به فصولات شیطانی است و لی اینان از برکات اخرت محروم شده اند

ارباب لغت و مفسّران قرآن کریم در مجموع با تعابیر مختلف، برکت را به معنای خیر، خوبی و فایده ثابت و پایدار معنا کرده اند؛ مانند این که می گویند:

اصل مقاله :

برکة به معنای فرخندگی و خجستگی، افزونی خیر و سود بسیار است. جمع آن برکات در قرآن مذکور است لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ» (سوره اعراف، 96) اگر مردم شهرها ایمان آورند و عمل نیکو کنند برکت های بسیار از آسمان و زمین بروی ایشان می گشائیم.

برکت به معناى ثبوت و پایدارى خیر الهى در چیزى و رشد و افزایش است. مفسّران برکت را به معناى خیر نافع و امرى غیرمحسوس و اعمّ از مادّى و معنوى مى‌دانند و بین آن و نظام جارى اسباب و مسببات منافاتى نمى‌بینند، چنان‌که معتقدند برکت، امرى نسبى است و در هر چیزى به حسب هدفى است که در آن نهفته است.

راغب در مفردات مى‌گوید: اصل کلمه "برکت"، "برک" - به فتحه باء - و به معناى سینه شتر است ولیکن در غیر این معنا نیز استعمال مى‌شود، از آن جمله مى‌گویند: "فلانى داراى برکه است" و "برک البعیر" به معناى این است که شتر سینه خود را به زمین زد و چون این معنا مستم یک نحو قرار گرفتن و ثابت شدن است لذا کلمه مزبور را در ثبوت که لازمه معناى اصلى است نیز استعمال کرده و مى‌گویند: "ابترکوا فى الحرب - در جنگ پاى‌برجا شده و به عقب برنگشتند" و به همین مناسبت آن محلى را که مردان دلیر و شجاعان لشکر موضع مى‌گیرند. "براکاء" و "بروکاء" مى‌نامند و نیز در جایى که حیوان از راه رفتن بازمى‌ایستد و به هیچ وجه تکان نمى‌خورد مى‌گویند: "ابترکت الدابة" و آب انبار را نیز به همین جهت "برکه" مى‌نامند، براى این که آب انبار محل ثابت شدن و قرار گرفتن آب است.پس برکت می تواند :
1. برکت»؛ یعنى، ثبوت خیر خدائى در یک چیز

2. برکات»، جمع برکت» در اصل به معناى ثبات» و استقرار چیزى است، و به هر نعمت و موهبتى که پایدار بماند اطلاق مى شود، در برابر موجودات بى ‏برکت که زود از بین می روند و بى اثر مى ‏شوند.

3. برکات» به معناى هر چیز زیاد و فراوان است؛و شامل برکت ‏هاى مادّى و معنوى مى ‏شود؛ مانند امنیت، آسایش، سلامتى، مال، فرزند، عمر و . .

در محاورات‌ امروز فارسى‌ زبانان‌، برکت‌ به‌ معنای‌ فراوانی‌ نعمت‌ و فزونى‌ در خیر است‌. به عنوان نمونه، وقتی که می گویند خداوند به شما برکت دهد، منظور فزونی در نعمت ها است. در فرهنگ‌ و ادب‌ فارسى‌، برکت‌ و واژه ‌های‌ هم خانواده‌ و مرکّبى‌ که‌ از آن‌ ساخته‌ شده‌؛ نظیر تبرّک‌ و مبارک‌، فراوان‌ به‌ کار رفته‌ است.‌

یکی از واژه هایی که در فرهنگ قرآن و سخنان معصومان (ع) به کار رفته، واژۀ برکت است. و با توجه به معنایی که از آن ارائه شده، موضوعات مختلفی در قرآن با ویژگی برکت مطرح شده اند؛ مانند قرآن کریم که کتابی پر برکت معرّفی شده است؛زیرا در کلمات، آیات و سوره های قرآن کریم، خوبی و خیر حقیقی برای کسانی که به واقع قصد بهره برداری از آنها را داشته باشند وجود دارد. آب و باران که در شرایط مخصوص مایۀ برکت و فراوانی نعمت است.پیامبری همچون حضرت عیسی (ع) به عنوان وجود مبارک (با برکت) معرّفی شده است؛ چراکه پیامبران مایۀ هدایت و سعادت انسان هایی هستند که به حق پیرو آنها باشند. همچنین سرزمین مکه و خانه خدا،مسجد الاقصی، شب قدر،و. مکان ها و زمان هایی با برکت شمرده شده اند.

اقسام برکت

وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‌ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْض‌»

برکت در کتب‌ آسمانی

مکان‌های پر برک